Natuurbegrazing door het eeuwenoude Kempisch heideschaap: zo behouden wij onze heide

Eeuwenlang werden de heideschapen in de Nederlandse en Belgische Kempen vooral gehouden vanwege de schapenmest. Door de graasactiviteiten met grote aantallen schapen ontstonden in de loop der eeuwen uitgestrekte, vrijwel boomloze heidevelden met een heel bijzondere, en vaak kwetsbare, flora en fauna.

Het Kempische heideschaap

Parallel aan deze landschapsvorming ontwikkelde zich in de Kempen een type schaap dat specifiek was aangepast aan de schrale en vaak harde levensomstandigheden op de heide: het Kempische heideschaap, een gehard ras.

Het Kempisch heideschaap was in de tachtiger jaren van de vorige eeuw vrijwel verdwenen. Door de Stichting Het Kempische Heideschaap werd een fokprogramma gestart. Inmiddels is er weer een raszuivere populatie opgebouwd en is het ras niet meer zeldzaam. De kudde van ruim 350 Kempische heideschapen die vandaag in het Leenderbos rondloopt, begraast ruim veertig jaar de heide van Staatsbosbeheer.

Schapen in De Achelse Kluis

Het was Lou Gillis die in 1981 in de buurt van De Achelse Kluis met een eigen kudde Kempische heideschapen begon. Dom Emmanuel van Gassel, de toenmalige abt van De Achelse Kluis, had zoveel sympathie voor de herder en zijn 'kleine' kudde van 150 schapen dat hij tegen de herfst van datzelfde jaar een van de schuren op het kloosterterrein liet leegmaken zodat de schapen er als noodoplossing tot en met de winter van 1982 onderdak konden vinden.

Schaapskooi

Het is in dat jaar dat de Stichting Schaapskudde Groote Heide wordt opgericht, die in 1983 een schaapskooi bouwt op de Groote Heide met hout dat grotendeels afkomstig was uit het Leenderbos. Die prachtige schaapskooi kan je nog steeds bewonderen bij toegangspoort De Plaetse

Door lekker te grazen, zorgt de schaapskudde mee voor de instandhouding en uitbreiding van de heide. Door het selectief begrazen ontstaan kleine variaties in het open heidelandschap. Dat de schapen een belangrijke schakel in het beheer van de heide vormen, moet we je dus wellicht niet vertellen. Het Kempische heideschaap is de beste beheerder van de zeldzaam geworden heideflora en -fauna in onze schaarse heidereservaten.

Stichting Schaapskudde Groote Heide

Doel van Stichting Schaapskudde Groote Heide is het beweiden van natuurgebieden met schapen in de gemeenten Heeze-Leende, Cranendonck en Valkenswaard. Het bestuur van de stichting bestaat uit vrijwilligers uit de regio en tot voor kort Broeder Gaby, een van de broeders van De Achelse Kluis. Met zijn vertrek uit het klooster is helaas aan deze traditie een einde gekomen.